Các nhà đầu tư yêu thích trading chứng khoán có lẽ đã quá quen thuộc với thuật ngữ margin rồi đúng không nào? Margin hay còn được gọi là đòn bẩy tài chính, giao dịch ký quỹ, là giải pháp giúp traders mua được nhiều cổ phiếu hơn so với mức vốn hiện có. Thông qua ký quỹ, traders có thể tối ưu hiệu suất đầu tư, gia tăng lợi nhuận. Nhưng rủi ro của công cụ này cũng không hề nhỏ, bởi nó sẽ làm khoản lỗ của traders thêm trầm trọng. Vậy margin là gì, có nên sử dụng công cụ này? Bài viết hôm nay sẽ giới thiệu toàn bộ các thông tin liên quan đến margin trong chứng khoán.
Mục lục
Margin là gì?
Margin được định nghĩa là công cụ cho phép traders sử dụng khoản vay để mua thêm cổ phiếu so với vốn hiện hành. Khoản vay này sẽ được cung cấp bởi công ty chứng khoán. Tài sản thế chấp chính là số cổ phiếu mà nhà đầu tư đã mua. Công cụ này giúp các traders ít vốn tăng hiệu suất đầu tư và có cơ hội thu được nhiều lợi nhuận hơn. Nhưng bên cạnh lợi ích này, giao dịch ký quỹ tồn tại rủi ro tiềm ẩn khá cao. Bởi vậy, đối với các traders mới tham gia, chuyên gia tài chính thường khuyên chỉ nên đầu tư chứng khoán bằng số tiền nhàn rỗi của mình.
Ví dụ về margin trong chứng khoán
Bạn đang sở hữu số tiền 100 triệu VNĐ để mua cổ phiếu dầu khí PVC nhưng bạn lại muốn mua đến 200 triệu VNĐ. Lúc này, bạn có thể sử dụng giao dịch ký quỹ từ công ty chứng khoán. Cụ thể, bạn sẽ vay thêm từ công ty chứng khoán 100 triệu VNĐ nữa để mua PVC. Tài sản thế chấp chính là giá trị cổ phiếu 100 triệu đồng cổ phiếu PVC mà bạn sở hữu. Thực tế, sử dụng margin trong chứng khoán cũng giống như bạn mua nhà 1 tỷ VNĐ nhưng trong tay chỉ có 500 triệu VNĐ. Để mua được nhà 1 tỷ VNĐ, bạn sẽ được hỗ trợ vay tiền. Để hiểu hơn về công thức tính margin, chúng ta cùng xem cách tính dưới đây:
Bạn mua cổ phiếu PVC với mức giá 100,000 VNĐ/stock. Giả sử, tỷ lệ margin 1:1 thì số tiền cọc mà bạn phải trả: 150 × 100,000 × 0.5 = 7,500,000 VNĐ. Lưu ý, mỗi công ty chứng khoán sẽ quy định tỷ lệ này không giống nhau. Đây là tỷ lệ mà bạn sẽ xác định được hạn mức có thể vay được cho từng loại cổ phiếu là bao nhiêu. Tỷ lệ ký quỹ margin được tính theo công thức sau:
Tỷ lệ ký quỹ hiện tại = Tài sản ròng/ Giá trị danh mục.
Trong đó:
– Tài sản ròng là giá trị cổ phiếu mà người chơi đã mua sau khi trừ đi khoản vay ký quỹ (Bao gồm cả gốc và lãi).
– Giá trị danh mục là tổng giá trị cổ phiếu mà người chơi đã mua từ tiền thực tế ban đầu và khoản vay nợ (Bao gồm cả gốc lẫn lãi).
Hạn mức ký quỹ là gì?
Hạn mức ký quỹ là tỷ lệ % của vốn sở hữu của traders so với số tiền ký quỹ đã sử dụng. Thuật ngữ này cho phép traders xác định được số vốn còn lại là bao nhiêu để có thể sử dụng giao dịch cổ phiếu. Đương nhiên, nếu hạn mức ký quỹ bằng 0 hoặc mang giá trị âm thì traders không thể giao dịch được.
Hạn mức ký quỹ (margin level) được tính theo công thức: (Equity/ Used Margin) × 100%
Sự thay đổi của thị trường khi nhà đầu tư sử dụng margin
Công cụ này được đa số nhiều đầu tư yêu thích, bởi không phải ai cũng có nguồn vốn “thoải mái” để đầu tư chứng khoán. Do đó, họ đã tìm đến margin như một giải pháp hỗ trợ đầu tư. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích thì công cụ này tồn tại rủi ro khá cao. Khi nhà đầu tư sử dụng margin, xu hướng thị trường cũng sẽ có những thay đổi nhất định.
Khi sử dụng margin, nếu giá cổ phiếu tăng, thị trường đồng thời di chuyển theo xu hướng tăng. Trường hợp này, đương nhiên nhà đầu tư sẽ có lợi. Cả giá trị tài sản ròng và lợi nhuận đều tăng theo giá cổ phiếu. Xu hướng chuyển biến của thị trường sẽ thúc đẩy nhà đầu tư mua thêm nhiều cổ phiếu hơn nữa để gia tăng lợi nhuận.
Còn khi sử dụng margin, nếu giá cổ phiếu giảm, thị trường di chuyển theo xu hướng giảm. Theo đó, giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư cũng giảm theo tỷ lệ margin. Nếu tỷ lệ 1:1 như trên, traders sẽ lỗ một lượng tiền tương ứng; còn nếu tỷ lệ 1:2, traders sẽ lỗ gấp đôi.
Tóm lại, nếu traders sử dụng đòn bẩy, thị trường sẽ có hai xu hướng di chuyển trên trên. Nếu giá trị tài sản ròng của traders giảm, công ty sẽ yêu cầu nhà đầu tư bổ sung. Nếu traders vẫn không bổ sung theo yêu cầu, công ty sẽ yêu cầu traders bán bớt số cổ phiếu đang sở hữu.
Nhà đầu tư có nên sử dụng margin?
Như đã đề cập, giao dịch ký quỹ mang lại nhiều cơ hội nhưng tồn tại không ít rủi ro. Vậy là một nhà đầu tư chứng khoán, bạn có nên sử dụng công cụ này? Dưới đây, chúng tôi sẽ nêu ra một số rủi ro mà nhà đầu tư có thể gặp phải khi giao dịch ký quỹ. Bạn có thể tìm hiểu và rút ra câu trả lời có nên sử dụng hay không.
Rủi ro từ chi phí vay Margin
Hầu hết các công ty chứng khoán hiện nay đều quy định mức lãi vay margin tương đối cao. Mức lãi vay thường dao động từ 11% đến 14%; trong khi lãi suất vay của các ngân hàng chỉ dao động trong khoảng từ 5 đến 8%. So với lãi suất vay của ngân hàng, mức lãi vay này cao hơn nhiều. Nếu muốn sử dụng giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư cần phải nắm rõ về công cụ này.
Rủi ro từ biến động giá cổ phiếu
Giá cổ phiếu bị chi phối bởi rất nhiều yếu tố, chuyển biến tăng giảm khó lường. Một số yếu tố tác động như là thị trường chung, rủi ro của ngành hay chiến lược của công ty phát hành… Một nguyên tắc mà traders nào cũng đã biết: Đó là giá cổ phiếu tăng cao thì traders thu nhiều lợi nhuận; còn nếu giá cổ phiếu giảm thì traders sẽ thua lỗ nhiều hơn số tiền đầu tư đã bỏ ra. Nếu bạn không sử dụng giao dịch ký quỹ thì số tiền thua chỉ là số tiền mà bạn đã bỏ ra đầu tư thôi. Còn nếu sử dụng margin, số tiền thua lỗ theo được nhân theo tỷ lệ ký quỹ.
Bị động trong giao dịch
Tỷ lệ ký quỹ hoàn toàn do công ty chứng khoán đưa ra. Trước khi tham gia một công ty nào đó, bạn phải tìm hiểu trước về tỷ lệ này. Nếu giá cổ phiếu giảm, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu bạn bán một lượng cổ phiếu nhất định để cân bằng số vốn, đảm bảo tỷ lệ. Nếu trên thị trường giảm lúc này, có quá nhiều người giao dịch ký quỹ cùng lúc bán cổ phiếu thì sẽ xảy ra điều gì? Lúc này, giá cổ phiếu sẽ lao dốc cực mạnh dẫn đến thiệt hại tài chính kép.
Rủi ro từ chính các nhà đầu tư
Thông thường, đòn bẩy dành cho các nhà đầu tư kinh nghiệm đã có kỹ năng phân tích và đánh giá thị trường chuẩn xác. Nếu bạn chưa nhiều kinh nghiệm và kỹ năng phán đoán thị trường, sử dụng margin sẽ dễ làm bạn thua lỗ nặng hơn thôi. Hơn nữa, đừng bao giờ chọn mức đòn bẩy quá cao.
Bên cạnh khả năng giá tăng lợi nhuận, rủi ro tiềm ẩn khi giao dịch ký quỹ là rất cao. Câu trả lời cho câu hỏi “Có nên sử dụng margin không?” hoàn toàn phụ thuộc vào mỗi nhà đầu tư. Nếu là một nhà đầu tư lâu năm đã có ít nhất 3 năm kinh nghiệm trong chứng khoán, bạn có thể tận dụng công cụ này để gia tăng lợi nhuận. Còn nếu là người mới tham gia, chưa có nhiều kỹ năng và kinh nghiệm, tốt hơn hết chỉ giao dịch với số tiền nhàn rỗi của mình.
Nên và không nên sử dụng margin trong những trường hợp nào?
– Bạn là nhà đầu tư lâu năm, đã hiểu rất rõ về thị trường chứng khoán. Hơn nữa, các kỹ năng đọc và phân tích biểu đồ, đánh giá thị trường đều đã thành thạo. Đây là điều kiện cần để một trader có thể thu nhiều lợi nhuận từ margin. Còn nếu bạn là một newbie hoặc chưa có nhiều kỹ năng, tuyệt đối đừng nghĩ đến việc kiếm tiền từ đòn bẩy.
– Sử dụng margin trong trường hợp nhận thấy dấu hiệu thị trường tăng trưởng ổn định. Cụ thể, cổ phiếu đang di chuyển theo chiều hướng tích cực, có tiềm năng tăng trưởng tốt. Ngược lại, nếu thị trường lúc này đang trong thời kỳ khủng hoảng, kinh tế bất ổn hoặc chịu tác động bởi dịch bệnh… bạn đừng bao giờ giao dịch ký quỹ nhé.
– Sử dụng đòn bẩy trong các giao dịch ngắn hạn và không nên sử dụng trong các giao dịch mang tính dài hạn. Margin được xem là công cụ cực kỳ hiệu quả trong giao dịch ngắn hạn. Nhưng nếu sử dụng trong giao dịch dài hạn thì tiềm ẩn rủi ro thua lỗ là cực lớn.
– Sử dụng margin để đầu tư cổ phiếu thanh khoản cao. Hãy chọn loại cổ phiếu blue chip hay cổ phiếu hiện đang năm trong rổ VN30 là tốt nhất. Bởi vì đây hầu hết là cổ phiếu thanh khoản cao, có tiềm năng phát triển. Còn đối với những cổ phiếu tăng trưởng chậm hoặc lợi nhuận mang lại không cao, bạn không nên sử dụng margin. Bởi lợi nhuận chúng mang lại không đủ bù cho phần lãi suất vay margin.
Một số mẹo sử dụng margin hiệu quả
Nếu biết tận dụng, công cụ này có thể mang lại khá nhiều lợi ích cho traders. Dưới đây, chúng tôi sẽ nêu ra một số mẹo sử dụng margin trong chứng khoán, cùng tham khảo!
– Tỷ lệ margin tốt nhất là 1:0.5 hoặc cao nhất là 1:1. Đối với những tỷ lệ quá cao (lớn hơn 1:1) chỉ thực sự dành cho các nhà đầu tư có kinh nghiệm hơn 5 năm trong trading chứng khoán. Việc sử dụng mức đòn bẩy thấp giúp traders thu lợi nhuận một cách chắc chắn. Hơn nữa, tỷ lệ rủi ro của chúng cũng dễ dàng kiểm soát hơn.
– Nguyên tắc khi sử dụng margin: không dùng quá 1% số tiền trong tài khoản để giao dịch ký quỹ. Đây là nguyên tắc được đưa ra bởi các chuyên gia tài chính hàng đầu. Việc áp dụng nguyên tắc này giúp hạn chế rủi ro tài chính một cách triệt để trong trường hợp thị trường biến động mạnh, khó kiểm soát.
– Chỉ giao dịch ký quỹ với cổ phiếu thanh khoản cao trong ngắn hạn. Nguyên tắc này thì mình đã đề cập ở trên rồi. Việc giao dịch ký quỹ như vậy giúp traders có thể thoát khỏi các khoản lỗ do không bán được cổ phiếu khi giá giảm.
– Giao dịch ký quỹ khi bắt được cổ phiếu ở cuối sóng, tức là mua cổ phiếu với mức giá “hạt dẻ”.
Xem thêm: Cổ phiếu bất động sản năm 2022
Lời kết
Margin không còn là thuật ngữ quá xa lạ trong đầu tư chứng khoán nữa. Đây là công cụ giúp nhà đầu tư gia tăng lợi nhuận từ việc mua thêm nhiều cổ phiếu hơn từ số tiền hiện có. Nhưng traders cũng cần lưu ý rằng, bản chất của margin cũng giống như con dao hai lưỡi. Nếu không cẩn trọng, traders có thể thua lỗ nặng nề. Để sử dụng margin trong chứng khoán một cách hiệu quả nhất, hãy dành thời gian tích lũy nhiều kinh nghiệm và kỹ năng hơn nữa.
Tổng hợp: trangtienao.com