Thị trường trái phiếu là gì? Thị trường trái phiếu Việt năm 2023

Ở bài viết trước, chúng ta đã tìm hiểu về chứng khoán phái sinh. Hôm nay, chúng ta tiếp tục tìm hiểu thêm một loại chứng khoán khác, đó là trái phiếu. Ngày nay, có rất nhiều traders lựa chọn hình thức đầu tư này. Nó được đánh giá là một kênh đầu tư tài chính khá tiềm năng. Tuy nhiên, bạn cần biết rằng, trái phiếu không chỉ có một loại duy nhất. Trên thị trường có rất nhiều loại trái phiếu, chính vì vậy, nó làm bạn phân vân, bạn không biết nên lựa chọn thị trường trái phiếu nào cho hợp lý.

Vậy thị trường trái phiếu là gì, nó được chia thành những loại nào? Để giải đáp thắc mắc, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu khái niệm, đặc điểm, cách phân loại thị trường trái phiếu trong bài viết này nhé.

Định nghĩa về thị trường trái phiếu là gì?

Để tìm hiểu tổng quan thì trước tiên chúng ta phải hiểu định nghĩa thị trường trái phiếu là gì. Đây là nơi diễn ra các hoạt động mua bán trái phiếu, có ba người tham gia: nhà đầu tư, tổ chức phát hành, trung gian môi giới (nếu có).

Trái phiếu sẽ được phát hành dưới dạng công cụ nợ với mục đích là thực hiện việc huy động vốn cho hoạt động kinh doanh của mình. Theo đó, bên phát hành phải trả lãi cho người nắm giữ trái phiếu (hay còn gọi là trái chủ). Toàn bộ số vốn cũng sẽ được trả vào thời điểm đáo hạn trái phiếu.

Đây là nơi diễn ra các hoạt động mua bán trái phiếu
Đây là nơi diễn ra các hoạt động mua bán trái phiếu

Có rất nhiều loại thị trường trái phiếu. Tùy theo nhu cầu đầu tư mà các traders có thể lựa chọn trái phiếu phù hợp. Các traders có thể dựa theo đặc điểm và chức năng của từng loại trái phiếu mà lựa chọn cho hợp lý nhé.

>>> Xem ngay: 5 bước tham gia thị trường chứng khoán phái sinh

Đặc điểm của sản phẩm trong thị trường trái phiếu

Ttrái phiếu dùng để xác định nghĩa vụ nợ của tổ chức phát hành và người nắm giữ trái phiếu. Vậy trái phiếu có những loại nào, nó có đặc điểm như thế nào? Để trả lời câu hỏi thì chúng ta cùng tìm hiểu tiếp nhé:

Đặc điểm của trái phiếu

Không có một loại trái phiếu nào là không có kỳ hạn cả. Mỗi trái phiếu đều có một kỳ hạn cụ thể. Dựa theo kỳ hạn của trái phiếu thì có thể chia nó thành ba loại: ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Trái phiếu ngắn hạn có thời gian từ 1 đến 5 năm. Trái phiếu trung hạn có thời gian từ 5 đến 12 năm. Trái phiếu dài hạn có thời gian từ 12 đến 30 năm.

Việc thanh toán khoản lãi sẽ phụ thuộc vào định kỳ chia lãi của từng loại trái phiếu. Thường là chia thành 3, 6 hoặc 12 tháng. Như đã đề cập ở phần định nghĩa, tổ chức phát hành phải hoàn trả toàn bộ số tiền đầu tư (tiền vốn) mà nhà đầu tư đã bỏ ra trước đó cộng với khoản tiền lãi. Khoản này được tính theo lãi suất xác định.

Nếu là trái phiếu Việt Nam thì mệnh giá niêm yết là 100 ngàn VNĐ và bội số của 100 ngàn VNĐ. Người nắm giữ trái phiếu sẽ nhận được phần trăm lãi suất cố định đối với các trái phiếu đã được quy định trước mức lãi suất áp dụng trên trái phiếu. Nếu tổ chức phát hành chẳng may bị phá sản thì người nắm giữ trái phiếu được thanh toán tàn sản nhưng không được biểu quyết và có quyền ảnh hưởng quyết định của công ty,

Phân loại trái phiếu

Có 5 cách phân loại
Có 5 cách phân loại trái phiếu chính

Ở thời điểm hiện tại, có khá nhiều cách dùng để phân loại. Đặc điểm của trái phiếu, quyền lợi của trái chủ cũng ít nhiều phụ thuộc vào những cách phân loại này.

Muốn đầu tư vào trái phiếu, các nhà đầu tư tuyệt nhiên không thể bỏ qua phần này. Vì khi đã phân biệt rõ thì các traders mới có thể hình dung cụ thể về mỗi loại trái phiếu. Trong quá trình đầu tư, các traders chắc chắn sẽ dùng đến. Nhờ nó mà traders mới khai thác được tối đa lợi ích của trái phiếu. Có năm cách phân loại như bên dưới:

– Đầu tiên, trái phiếu được phân loại theo người phát hành. Bao gồm trái phiếu chính phủ, doanh nghiệp, ngân hàng.

– Thứ hai, trái phiếu được phân loại theo hình thức. Bao gồm trái phiếu vô danh và trái phiếu ghi danh.

– Thứ ba, trái phiếu được phân loại theo tính chất. Bao gồm trái phiếu có thể chuyển đổi, trái phiếu có thể mua lại và trái phiếu được phép chuyển đổi thành cổ phiếu.

– Thứ tư, trái phiếu được phân loại theo lợi tức. Ở hình thức phân loại này, trái phiếu được chia thành trái phiếu có lãi suất cố định, trái phiếu có lãi suất bằng không và trái phiếu có lãi suất thả nổi.

– Cuối cùng là trái phiếu được phân loại theo độ đảm bảo thanh toán. Theo độ đảm bảo thì trái phiếu được chia thành trái phiếu đảm bảo và trái phiếu không có đảm bảo.

Hiện nay có những loại thị trường trái phiếu nào?

Trái phiếu thì được phân thành nhiều loại, vậy còn thị trường trái phiếu thì bao gồm những loại nào nhỉ? Dưới đây là bốn loại thị trường trái phiếu, chúng bao gồm:

Thị trường trái phiếu chính phủ

Khi ngân sách nhà nước có những khoản thâm hụt thì thị trường trái phiếu chính phủ dùng để huy động nguồn vốn đề bù đắp vào. Ngoài ra, đây còn là nơi mà chính phủ/nhà nước thực hiện các biện pháp quản lý tiền trên thị trường. Ngăn chặn tình trạng lạm phát, làm ảnh hưởng nền kinh tế.

Bộ Tài chính là đơn vị đại diện phát hành trái phiếu chính phủ. Sau khi quyết định phát hành, Kho bạc nhà nước sẽ là nơi công bố kế hoạch đó ra công chúng. Các quyết định phát hành bao gồm khối lượng trái phiếu dự kiến được phát hành, kỳ hạn và lãi suất của trái phiếu… Các thông tin này có thể giúp nhà đầu tư nắm rõ tình hình để chuẩn bị nguồn vốn, tham gia vào các đợt phát hành.

Thị trường trái phiếu chính phủ
Hình ảnh minh họa về trái phiếu chính phủ

Có ba hình thức phát hành, đó là đấu thầu, bảo lãnh hay bán lẻ trái phiếu. Trong đó hình thức phát hành đấu thầu là chủ yếu. Các chứng khoán sẽ được lưu ký và niêm yết tại HNX-Index (Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội). Bộ Tài chính có trách nhiệm kiểm tra tình hình của tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia mua trái phiếu chính phủ.

Thị trường trái phiếu chính quyền địa phương

Loại trái phiếu này dùng để huy động vốn tại địa phương. Chúng ta thường thấy ở địa phương hay có các hoạt động, dự án, các phương án đầu tư đều cần đến nguồn vốn. Vậy thì thị trường trái phiếu này dùng để chi vào những việc đó. Loại trái phiếu này sẽ được lưu ký và niêm yết tại sở giao dịch trước.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Trái phiếu này dùng để huy động vốn cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần nguồn vốn để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng và phát triển mô hình đầu tư. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp được chia nhỏ thành hai loại chính. Đó là thị trường sơ cấp và thứ cấp.

Thị trường sơ cấp, giống như tên gọi, giao dịch với các chứng khoán mới được phát hành. Mục đích của thị trường này là dùng để tạo vốn cho công ty/tổ chức phát hành. Ngoài ra, đây còn là nơi tập trung của các nguồn vốn.

Vậy còn thị trường thứ cấp thì sao? Đây là nơi giao dịch của các chứng khoán đã được phát hành trước đó trên thị trường sơ cấp rồi. Nó không có mục đích tạo vốn cho tổ chức/ công ty phát hành giống như ở thị trường sơ cấp nữa. Mà mục đích chủ yếu của nó là thực hiện các giao dịch giữa các traders. Tại đây, các nhà đầu tư được phép trao đổi, mua bán trái phiếu với nhau. Trái phiếu doanh nghiệp cũng được phát hành thông qua ba hình thức đấu thầu, bảo lãnh, bán lẻ.

Thị trường trái phiếu quốc tế

Loại hình cuối cùng mà chúng tôi sẽ nhắc đến là thị trường trái phiếu quốc tế. Ở đây sẽ diễn ra các giao dịch vượt biên giới. Ở thị trường trái phiếu quốc tế, chủ thể là công ty hoặc chính phủ phát hành trái phiếu. Còn đối tượng mua là ngân hàng, cá nhân và các quỹ… Thị trường trái phiếu quốc tế dùng để đóng góp, bổ sung tài chính dài hạn cho doanh nghiệp, tăng cường sự phát triển, tăng trưởng của một quốc gia.

Tại sao nên đầu tư vào thị trường trái phiếu?

Trái phiếu là sự lựa chọn phù hợp nếu bạn mới “chân ướt chân ráo” bước vào thị trường chứng khoán. Bởi vì độ an toàn của loại hình đầu tư này khá cao. Nhất là khi bạn đầu tư vào trái phiếu chính phủ. Thử tưởng tượng lúc bạn còn chưa hiểu tường tận về thị trường đầu tư này, bạn đã nhảy chân vào cổ phiểu. Bạn sẽ phải gặp những khó khăn nhất định. Vì chưa có kinh nghiệm chọn công ty phát hành và nghiên cứu tình hình tài chính của công ty đó.

Đầu tư thị trường trái phiếu có độ an toàn cao vì ít rủi ro
Đầu tư thị trường trái phiếu có độ an toàn cao vì ít rủi ro

Bởi vì sự an toàn cao, thị trường trái phiếu có thể mang đến cho bạn khoản thu ổn định. Sau đó, bạn có thể dành thời gian để tìm tòi, nghiên cứu sâu hơn hoặc có thể rẽ sang hướng đầu tư chứng khoán khác. Đây là một con đường khá chắc chắc và an toàn.

Thực tế, đối với một traders giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp thì cũng không thể bỏ qua kênh đầu tư trái phiếu. Nó giúp các traders phân tán rủi ro và làm đa dạng hóa danh mục đầu tư. Từ đó, đem lại cho các traders nhiều khoản thu nhập hơn là việc chỉ chăm bẳm vào việc đầu tư một kênh.

Xem thêm: Chứng khoán phái sinh quốc tế là gì?

Lời kết

Chúng ta vừa tìm hiểu xong những thông tin căn bản nhất về thị trường trái phiếu rồi đấy. Đây được đánh giá là một trong những kênh đầu tư tài chính có khả năng sinh lợi nhưng lại ít rủi ro. Các nhà đầu tư, đặc biệt là newbies hoàn toàn có thể tham khảo kênh đầu tư này.

Tôi hi vọng rằng những thông tin trên có thể giúp bạn tỏ tường hơn về thị trường trái phiếu. Để từ đó, bạn có thể đưa ra một hướng đầu tư an toàn cho bản thân. Chúc bạn thành công!

Tổng hợp: trangtienao.com